Do pracowników socjalnych można się zwracać, aby:
• uzyskać pomoc materialną dla osób i rodzin zgodnie z obowiązującymi kryteriami określonymi w ustawą o pomocy społecznej,
• uzyskać pomoc materialną dla osób, które poniosły straty w wyniku klęski żywiołowej, ekologicznej, czy zdarzenia losowego,
• zgłosić konieczność sprawowania usług opiekuńczych i specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób, które z powodu wieku, choroby lub innych przyczyn wymagają pomocy innych osób,
• uzyskać skierowanie na gorący posiłek dla osób, które nie są w stanie załatwić tego sobie własnym staraniem,
• wszcząć postępowanie w celu uzyskania miejsca w domu pomocy społecznej,
• uzyskać miejsce w domu dla osób bezdomnych,
• wszcząć postępowanie w celu uzyskania miejsca w domu dla samotnych matek,
• uzyskać skierowanie do środowiskowego domu samopomocy dla chorych psychicznie,
• uzyskać pomoc w sytuacjach przemocy w rodzinie poprzez : udzielanie różnego rodzaju wsparcia, informacji prawnych, pomocy w kontaktach z prawnikiem i terapeutą, kierowanie do specjalistów zajmujących się pomocą psychologiczną osobom z problemami alkoholowymi,
• uzyskać pomoc w sytuacji, gdy konieczne jest zorganizowanie opieki zastępczej i uzyskanie pomocy pieniężnej na częściowe pokrycie kosztów utrzymania dzieci.
Kto może korzystać z pomocy?
Według ustawy pomoc społeczna adresowana jest do osób lub rodzin, które nie są w stanie samodzielnie przezwyciężyć swoich trudnych sytuacji życiowych. Aby nabyć prawo do świadczeń muszą one spełniać co najmniej dwa warunki.
Pierwszy warunek:
Wymagane jest stwierdzenie, że osoba lub rodzina ubiegająca się o pomoc jest w trudnej sytuacji z powodu:
1. Ubóstwa, czyli bardzo niskich dochodów lub zupełnego ich braku,
2. Sieroctwa, co należy rozumieć jako sieroctwo biologiczne lub społeczne,
3. Bezdomności – całkowity brak miejsca do zamieszkania,
4. Bezrobocia, z wyłączeniem odmawiających zatrudnienia,
5. Niepełnosprawności, co oznacza stan fizyczny, psychiczny lub umysłowy powodujący trwałe lub okresowe ograniczenie bądź uniemożliwienie samodzielnej egzystencji, w tym zarobkowania,
6. Długotrwałej choroby lub ciężkiej choroby,
7. Przemocy w rodzinie,
7a. Potrzeby ochrony ofiar handlu ludźmi.
8. Potrzeby ochrony macierzyństwa lub wielodzietności,
9. Bezradności w sprawach opiekuńczo- wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego, zwłaszcza w rodzinach niepełnych lub wielodzietnych,
10. Braku umiejętności w przystosowaniu do życia młodzieży opuszczającej placówki opiekuńczo – wychowawcze,
11. Trudności w integracji osób, które otrzymały status uchodźców,
12. Trudności w przystosowaniu do życia po zwolnieniu z zakładu karnego,
13. Alkoholizmu lub narkomanii,
14. Zdarzenia losowego i sytuacji kryzysowej,
15. Klęski żywiołowej lub ekologicznej.
Drugi warunek:
W przypadku uprawnień do świadczeń pieniężnych (obok powodów wymienionych wyżej w punktach 1-15) następnym warunkiem jest kryterium dochodowe, którego nie można przekroczyć i wynosi miesięcznie:
– na osobę samotnie gospodarującą – 634 zł.
– na każdą osobę w rodzinie – 514 zł.
Kwoty te podlegają waloryzacji, a informacje w tej sprawie zamieszczane są w Monitorze Polskim. Kryterium dochodowe rodziny (w tym również osób pozostających w faktycznym związku, wspólnie zamieszkujących i gospodarujących) oblicza się mnożąc kwotę 514 zł przez osoby prowadzące wspólne gospodarstwo domowe. Zaś dochód faktyczny rodziny stanowi sumę przychodów netto za poprzedni miesiąc.
Zgodnie z ustawą o pomocy społecznej za dochód uważa się sumę miesięcznych przychodów z miesiąca poprzedzającego złożenie wniosku lub w przypadku utraty dochodu z miesiąca, w którym wniosek został złożony, bez względu na tytuł i źródło ich uzyskania, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, pomniejszoną o:
1. miesięczne obciążenie podatkiem dochodowym od osób fizycznych,
2. składki na ubezpieczenie zdrowotne określone w przepisach
o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia oraz ubezpieczenia społeczne określone w odrębnych przypisach,
3. kwotę alimentów świadczonych na rzecz innych osób.
4. Do dochodu nie wlicza się:
– jednorazowego świadczenia socjalnego,
– wartości świadczeń w naturze,
– zapomogi pieniężnej dla niektórych emerytów, rencistów i osób
– pobierających świadczenie przedemerytalne albo zasiłek przedemerytalny.
Na potrzeby pomocy społecznej dochód rodziny lub osoby samotnie gospodarującej oblicza się w następujący sposób:
I. 1 ha przeliczeniowy gospodarstwa rolnego równoznaczny jest kwocie 288 zł (również waloryzowanej).
II. W rodzinach rolniczych osiągających także przychody z pracy pozarolniczej lub renty, emerytury, itp. – dochody netto sumuje się.
III. Osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą opodatkowaną:
1. podatkiem dochodowym od osób fizycznych na zasadach określonych w przepisach o podatku dochodowym od osób fizycznych za których dochód przyjmuje się przychód z tej działalności pomniejszony o koszty uzyskania przychodu, obciążenie podatkiem należnym i składkami na ubezpieczenie zdrowotne określonymi w przepisach o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia, związane z prowadzeniem tej działalności oraz odliczonymi od dochód składkami na ubezpieczenie społeczne niezaliczonymi do kosztów uzyskania przychodów.
2. na zasadach określonych w przepisach o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne za dochód przyjmuje się zadeklarowaną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne, a jeżeli z tytułu prowadzenia działalności nie istnieje obowiązek ubezpieczenia społecznego, przyjmuje się kwotę najniższej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.
Dodatkowe warunki dla korzystających z pomocy:
1. Osoby lub rodziny uprawnione do świadczeń obowiązane są do współudziału w rozwiązywaniu swojej trudnej sytuacji życiowej, między innymi poprzez ścisłą współpracę z pracownikiem socjalnym.
2. Osoby lub rodziny korzystające z pomocy społecznej obowiązane są udzielić wyjaśnień i udostępnić wymagane dokumenty pracownikowi socjalnemu przeprowadzającemu wywiad środowiskowy oraz informować właściwy organ o zmianie (zwłaszcza na korzyść) ich warunków materialnych.
Przyczyny odmowy lub wstrzymania pomocy:
1.Stwierdzenie przez pracownika socjalnego marnotrawienia przyznanych
świadczeń, ich celowego niszczenia lub korzystania w sposób niezgodny z przeznaczeniem (zakup alkoholu lub artykułów luksusowych) bądź marnotrawienia własnych zasobów finansowych.
2. Brak współdziałania osoby lub rodziny z pracownikiem socjalnym w rozwiązywaniu trudnej sytuacji życiowej, odmowa zawarcia kontraktu socjalnego, niedotrzymywanie jego postanowień, nieuzasadniona odmowa podjęcia pracy przez osobę bezrobotną lub nieuzasadniona odmowa podjęcia leczenia odwykowego w zakładzie lecznictwa odwykowego przez osobę uzależnioną.
3. Stwierdzenia przez pracownika socjalnego dysproporcji między udokumentowaną wysokością dochodu a sytuacją majątkową osoby lub rodziny, wskazującą , że osoba ta lub rodzina jest w stanie przezwyciężyć trudną sytuację życiową, wykorzystując własne zasoby majątkowe, w szczególności w przypadku posiadania znacznych zasobów finansowych, wartościowych przedmiotów majątkowych lub nieruchomości.
